Tembang Macapat
Ilustrasi: beritajowo.com
Tembang macapat mlebu tembang cilik sing nggambarake uripe manungsa Wiwit lair tumekaning mati.
Maskumambang: uripe jabang bayi ing guwa Garba.
Mijil: manungsa lair ing Donya sawise 9 Wulan 10 dina ing guwa Garba.
Kinanthi: bocah nalika isih cilik kudu dituntun utawa dikanthi.
Sinom: nalika ngancik dewasa utawa nom-noman.
Asmaradana: manungsa wiwit duwe rasa tresna lan asmara.
Dhandhanggula: nalika nandhang asmara kaanane katon endah lan manis.
Gambuh: menawa Lanang lan wadone wis sarujuk utawa jumbuh banjir dijodhokake.
Durma(mundur): saya tuwa urip iku bakal ninggalake kadonyan lan mikirke akherat.
Pangkur: Sansaya tambah tuwa urip iku kudu wis mungkur.
Megatruh: manungsa pegat ruhe saka badan wadag.
Pucung: manungsa bakal dibunt lawon.
Tembang Gambuh wateke nanjih-nanjihake utawa nggenah-nggenahake. Gunane kanggo memulang mawa katrangan.
Tembang Gambuh lan tembang macapat liyane duwe guru Gatra, guru wilangan lan guru lagu.
Guru Gatra yaiku cacahe larik ing saben tembang. Guru wilangan yaiku cacahe Wanda(Suku kata) ing saben larik. Guru lagu yaiku tibaning swara ing pungkasaning larik.
Guru Gatra 1 (guru wilangan:7, guru lagu:u)
Guru Gatra 2 (guru wilangan: 10, guru lagu:u)
Guru Gatra 3 (guru wilangan: 12, guru lagu:i)
Guru Gatra 4 (guru wilangan: 8, guru lagu:u)
Guru Gatra 5 (guru wilangan: 8, guru lagu: o)
Cakepan Gambuh (pelog barang)
Aja nganti kebanjur
Sabarang polah kang nora jujur
Yen kebanjur Sayekti kojur tan becik
Becik ngupayaa iku
Ing pitutur kang sayektos
Cakepan liyane:
Pitutur becik iku
Sayektine apantes tiniru
Nadyan metu saking wong sudra papeki
Lamun becik nggone muruk
Iku pantes Sira anggo
Latihan soal
Tembung Gambuh isine wujud jumbuhe menawa wong Lanang lan wadon wis duwe rasa tresna.
Tembang kasebut aweh pitutur bisa madeg bale somah lan ngerti marang kabutuhane Urip.
Sakabehing tumindak kudu ngati-ati, ora sabarang polah.
Yen kebanjur tumindak ala bakal kojur tan becik.
Supaya slamet ngupaya pitutur kang Sayekti.
Pitutur becik pantes tiniru.
Yen becik anggone muruk.
Nadyan saka wong sudra papeki.
No comments:
Post a Comment